Het is onzeker of er na 2030 nog genoeg stroom kan worden geleverd, waarschuwt hoogspanningsnetbeheerder Tennet. Dat lijkt een onheilsboodschap waar we ons in Nederland op moeten voorbereiden: stroom is niet langer vanzelfsprekend. Maar als we vaker flexibel en slim omgaan met stroom, is er veel mogelijk.
We kunnen veel leren van sectoren waarin schaarste al lang de norm is. In de luchtvaart en in de hotelbranche betaal je voor zekerheid als je vroeg boekt, de hoofdprijs als je later bent, of krijg je een spotgoedkope last-minute als je flexibel bent.
Dit soort prijsprikkels kan ook in de energiemarkt werken. Beloon partijen die vroeg capaciteit garanderen, houd ruimte voor spelers die op het laatste moment kunnen inspringen. Voorbeelden zijn koelhuizen, batterijen en elektrische voertuigen. En gebruik slimme signalen om vraag en aanbod voortdurend in balans te houden.
Meer schommelingen
Nu we richting een energiesysteem bewegen waarin meer stroom uit hernieuwbare bronnen komt, hebben we ook meer te maken met schommelingen in het aanbod. De zon schijnt minder in de winter en als het dan ook nog eens niet waait, is de resterende fossiele productie simpelweg onvoldoende.
Zonder grootschalige energieopslag, vooral seizoensopslag, raken we afhankelijk van toeval. Nu komt zo’n 53 procent van de energie uit duurzame opwekking. Bij 70 procent is opslag een keiharde noodzaak. De komende jaren zijn beslissend voor de vraag of dat gaat lukken.
Investeren in een goed doordacht systeem voor vraag en aanbod is veel slimmer dan oude energiecentrales in leven houden. Zo’n systeem geeft ruimte voor vernieuwing én zekerheid. Energiebedrijven en netbeheerders moeten nu beginnen met onderzoek, zodat het energiesysteem ook in de toekomst betrouwbaar en betaalbaar blijft.
